Вильгельм Вундт — Уикипедия
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Вильгельм Вундт — 1832 жылы 16 тамызда Неккарауға жақын Мангейма деген жерде дүниеге келді.
Отбасында төрт бала болды, олардың екеуі ерте жасында қайтыс болған. Вильгельм мен оның үлкен ағасы Людвиг қана қалады. Людвиг Гейдельбергте тұрды, оның тәрбиесімен анасының әпкесі айналысты. Сөйтіп келгенде, Вильгельм жанұясында жалғыз баланың рөлінде қалды. Вундтың әкесі пастор болған, олардың отбасы тату болып саналғанмен әкесі туралы балалық естеліктері онша жақсы болмады.
Оқушылық жылдары.[өңдеу]
Екі жыл бойы ол халықтық мектепте оқыды. Білім жағына байланысты Вундтың жанұясында нақты дәстүрлер бар болатын: оның арғы аталары іс жүзінде өз табыстары арқылы ғылымның барлық жақтарынан атағымен жер жарған. Бірақ ең кішкентай Вундт бұл керемет дәстүрді жалғастырмайтыны үйдегілеріне айдан анық көрінді. Ол бос уақытын кітап оқумен емес армандаумен өткізді, соның нәтижесінде бірінші сыныптың эмтиханынан өте алмады. Екінші сыныптан бастап, Вундтың білімі әкесінің көмекшісі – Фридрих Мюллерге тапсырыллды, оған Вильгельм барлық жанымен бауып басып қалды. Жас (священник) уағыздаушыны басқа приходқа ауыстырғанда, балаға алдағы айырылысу өте қиынға түсті. Вундт өзінің «Бастан кешкен және танылған» атты өмірбаянында: «Ол маған анам мен әкемнен де жақын болды. Мен оны сағынғаным соншалық ата-анам онымен мен гимназияға түсуге дейін қалған жылдың барысында да тұруға рұқсат етті». Демалыс күндерді санамағанда, Вильгельм барлық уақытын Фридрихтың үйінде өткізді, сөз жоқ оның педагогикалық қабілеті мол еді. Дегенмен кейінірек Вундттің еске алуына қарағанда оның ықпалының негативті жақтары да болды: программа мен тәрбиенің болмауы, ұстамсыз қиялдауы оны гимназиядағы оқу шарттарына әзірлемеді. Бала кезінде ол өзін жалғыз санады, атақты жазушы болуды армандады. 13 жасында Вундт Брухзаледегі католик гимназиясына түсті. Фридрихтың сабақтарынан кейін, Вундт үшін гимназия «қасірет мектебі» болды. Кішкентай Вильгельманның мектеп бағалары онша жақсы болмады. Гимназияда ол өз сыныптастарынан артта қалып отырды, оның үстіне мұғалімдер де оны күлкі қылды. Бір жылдан соң ата-анасы оны Гейдельбергтегі гимназияға ауыстырды. Онда жаңа достары пайда болды, оқумен айналыса бастады, көне тілдерді – латын, грек, ежелгі еврей тілдерін зерттеп, жалпы алғанда қарқынды түрде жаңа жолға түсті. Біртіндеп Вундт өз қиялдауын бақылай білді және тіпті мектепте оның белсенділігін пайдалана алды, бірақ расында ол оны ешқашан ұнаптпаған. Ол бірақ өзінің ақыл-ойы мен қабілеттілігін 19 жасқа қарай дамытты, енді мектепті бітіріп, университетке түсуге дайын болды. Осы мақсатпен ол 1851 жылы анатом ағасы Фридрих Арнольд жұмыс істейтін университетке Тюбинге келеді. Осында Вильгельм тек бір жыл ғана оқып шығады. Тюбингте ол физиолог болам деп шешім қабылдады, себебі практикалық дәрігер мамандығына қарағанда, оған осы білім аясы оның қызығушылықтары мен талабына келеді деп санады (оған дейін Г.Гельцмгольлцта осылай тұжырымдаған). Бір жылдан кейін Вундт Гейдельбергке көшіп келелді, онда ол үшін жарым жылы университетте білім алады. Ал
kk.wikipedia.org
В. Вундттың психологияда сіңірген еңбегі
Кіріспе.
Негізгі бөлім:
І. Психологиядағы В.Вундттың концепциялары.
ІІ. Психологияның эксперименталды ғылымға айналуына В.Вундттың үлесі.
ІІІ. Этноспихология.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Вильгельм Максимилиан Вундт (1832—1920) — нем3с физиологы мен психологы. Эксперименталды психологияның негізін қалаушы ретінде танылған. Әлеуметтік психологияның негізін қалаушы ретінде аз танылған, дегенмен, оның өмірінің соңғы жылдары халықтар психологиясының негізінде өтті, оны әлеуметтік психологияның негізі деп түсінген.
Вундт Некарау қаласында дүниеге келген. 1851 ж. Мектепті бітіріп, 1856 ж. Дейін Тюбин, Берлин және Гейдельберг университеттерінде білім алған. Оқуының соңғы жылдарында Вундт күрделі аурудың салдарынан өлімге жақын қалған. Гейдельбергте медицина бойынша дипломды алғаннан кейін, Вундт қысқа мерзімде Иоганн Мюллерден тәлім алады, кейін университет қызметкері – атақты физик және физиолог Гельмгольцтың ассистенті болады. Осы уақытта ол Сезімдік қабылдау теориялары бойынша мақалалар (1858-1862) жұмысын жазады.
Вундт 1874 ж. Шығатын «Физиологиялық психология қағыдаралары» атты кітабына дайындалады. Бұл қағидалар, сананы, сезімдерді, эмоцияларды және ойларды бақылау әдісі арқылы тікелей тәжірибе өткізуге бағытталған.
1. Биография Вундта в Стэндфордской энциклопедии философии.
2. Wikipedia.org
3. «Задачи психологии» В. Вундт. Очерки психологии. М.: Московское книгоиздательство, 1912.
4. Shporiforall.ru/wiki/Вильгельм Вундт
5. Psyera.ru
6. Савина Е.А. Введение в психологию. М: «Прометей» МПГУ, 1998
7. В. Вундт. «Проблемы психологии народов», издательство «Космос», М., 1912 г.
8. Вундт В. Введение в психологию. — М., 1912.
Кіріспе.
Негізгі бөлім:
І. Психологиядағы В.Вундттың концепциялары.
ІІ. Психологияның эксперименталды ғылымға айналуына В.Вундттың үлесі.
ІІІ. Этноспихология.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе.
Вильгельм Максимилиан Вундт (1832 — 1920) — нем3с физиологы мен психологы. Эксперименталды психологияның негізін қалаушы ретінде танылған. Әлеуметтік психологияның негізін қалаушы ретінде аз танылған, дегенмен, оның өмірінің соңғы жылдары халықтар психологиясының негізінде өтті, оны әлеуметтік психологияның негізі деп түсінген.
Вундт Некарау қаласында дүниеге келген. 1851 ж. Мектепті бітіріп, 1856 ж. Дейін Тюбин, Берлин және Гейдельберг университеттерінде білім алған. Оқуының соңғы жылдарында Вундт күрделі аурудың салдарынан өлімге жақын қалған. Гейдельбергте медицина бойынша дипломды алғаннан кейін, Вундт қысқа мерзімде Иоганн Мюллерден тәлім алады, кейін университет қызметкері — атақты физик және физиолог Гельмгольцтың ассистенті болады. Осы уақытта ол Сезімдік қабылдау теориялары бойынша мақалалар (1858-1862) жұмысын жазады.
Осы кезеңде Вундт ғылыми психология бойынша әлемдегі алғашқы курстарды оқи бастайды, осыдан эксперименталды әдістерді қолдану қажет екендігін түсінеді. Вундтың физиология бойынша білімдері мен тәжірибесі жаңа ғылымның — психологияның құрылуында үлкен рөл атқарды. Оның дәрістері кітап түрінде 1863 ж. (адам мен жануарлар санасы туралы дәрістер шықты. 1864 ж. Гейдельберг университетінде Вундт доцент дәрежесін алады.
1875 ж. Вундт Лейпциг университетінде профессор дәрежесін алады, ал 4 жылдан кейін әлімдегі бірінші психологиялық зертхананы құрайды. Әлемнің әрбір түпкіріндегі ғалымдар Вундтың зетханасына жинала бастайды. Кейіннен, Вундттың студенттері Пенсильвания, Колумбия университеттерінде психологиялық зертханларды сала бастайды.
Вундт өмірінің соңына дейін Лейпцигте тұрды және түрлі ғылыми пәндер бойынша докторлық диссертацияларды қорғаған 186 студентке жүргізуші болды.
Вундттың ғылыми қоры өте үлкен, кітаптар мен мақақалар түрінде шамамен 54000 бетті құрайды. Аса ерекше танылған жұмыстары: Адам мен жануар психологиясы туралы дәрістер, Эссе, Этика: моральды өмірдің жәйттары мен заңдылықтарын зерттеу, Гипнотизм және сендіру (1892) және Психологияға кіріспе. Психологияда Вундттың концепциялары
Адам санасының негізгі құрамдас бөліктерін зерттеу арқылы, адамның ақыл-ойын түснуге тырысты. Осылай, Вундт психологияны физика мен химияға ұқсас ғылым ретінде қарастырды. Вундттың бұл идеялары Э.Титченердің көмегімен дамытылған, ол Вундтың студенті болған. Титченер Вундттың ойларын дамытты, оның ойлары Структурализм концепциясының негізіне жатады (Структурализм — қазіргі философиялық ойдың бағыты және интеллектуалды қозғалысы).
Вундт өзінің зертте жұмыстарында ғылыми және физиологиялық әдістерге сүйенді, ол интроспекция әдісін қолданды. Интроспекция — (лат. introspecto — ішіне қараймын) — психологиялық үрдістерді ешқандай құралдардың көмегінсіз психологиялық зерттеу әдісі.
Интроспекция — адам өзінің белсенді кездерін тереңінен зерттеу және білу әдісі, бұл белсенділіктері: жеке ойлары, сезімдері, қобалжу, ойлау әрекеттері.
Вундт кең білімді ауданда жұмыс істеді, ол философия, психология, физика, физиологиядан жұмыстарды жариялады. Оның 65 жыл өмірінде басып шығарылған еңбектерін жинап, оның қызметінің бірегей сипатын құрау өте қиын.
Д.Локк уақытынан бері осындай нысан ретінде адамның ішкі тәжірибесі саналған, ал Вундт оны ішкі немесе сыртқы деп бөлмей, барлық тікелей тәжрибемен байланыстырды.
1883 ж. Вундт әлемде алғашқы болып Философиялық зерттеулер (Philosophische Studien) атты эксперименталды психология журналын шағырды. Өмірінің соңғы жиырма жылын Вундт халықтар психологиясын зерттеді. Адамдық қоғамдардың дамуы мен жаны ортақ өнімдердің пайда болуының негізінде жатқан жалпы адамдық құндылықтардың үрдістерін зерттеді. Осындай көзқарастың себебінен Вундт қоғамның мен мәдениеттің дамуын психикалық себептер мен шарттармен байланыстырды. Осыдан, Вундт, психологияны жалпыға ортақ ғылым деп танып, оған идея берді десе болады. Бірақ халықтар психологиясын жоғары психологиялық үрдістермен байланыстыра отырып, ол әлеуметтік психологияға көңіл бөлмеді. Дегенмен, оны мәдениет психологиясының негізін қалаушы деп атауға болады. Ол өзі құрған халықтар психологиясының негізіне индивидтердің психикалық дамуы мен өзара әсер етулерін жатқызды.
Жұмыстарының бір бөлігі — тіл, дін, миф және фольклор тәрізді әлеуметтік-мәдени феномендерді зерттеу болды. Позитивизмнің жақтаушылары Вундттық психологияның жобасын қолдамады. 1912 жылы Вундт кітап шығарды, ол оның ғылыми қызметінің қорытындысы болды.
Кітапта ғалым психология түсініктерін жаратылыстанумен салыстырды. Көптеген психологтардың жұмысын талдай отырып, Вундт психологияның негізгі екі түсінігін анықтады. Біріншісіне сәйкес, психология жан туралы ғылым, ал психикалық үрдістер белгілі бір құбылыстар түрінде болған. Екіншісіне сәйкес, психология — ішкі тәжірибе ғылымы. Осыған сәйкес, психикалық үрдістер тәжірибенің өзгеше бір түріне жатады, бұл түрде психологияның мағынасы өздігінен бақылауға немесе ішкі сезімдерге берілген.
Біріншісі — метафизикалық анықтама — психология көп уақыт бойы осы жағдайда болған, ал кейінгі уақытта ол бөлініп, эмпирикалық пәнге айналды.
Екіншісі — эмпирикалық — психологияны ішкі тәжрибе ғылымы деп қарастырады, Вильгельм Вундттың ойынша ойлар жеткіліксіз, себебі бұл ішкі тәжірибе өзінің құралдарынан ұқсамайтын әістерді қолдануы мүмкін деген көзқарасты ұстануы мүмкін.
Осыған сәйкес, Вундт, эксперименталды түрде алынған тәжірибені өңдеу кезінде, жаратылыстану мен психологияны екі бөлек бағыт ретінде қарастырған. Біріншісі — жаратылыстанудың бағыты; Вундтың ойынша, жаратылыстану ғылымдары тәжірибе объекттерін субъектке тәуелсіз қарастырады. Екінші бағытқа сәйкес: психология, тәжірибенің құрамын субъектке қатысты және субъект тікелей беретін қасиеттері арқылы қарастырады.
1879 жылы Вундт өзінің қаражатына әлемде алғашқы психологиялық зертхананы құрады деп атап өтілді. Біртіндеп, бұл зертхана эксперименталды психология Институтына айналады.
Сана психологиясына эксперимент қою мүмкiндiгi ашылды: зерттеушi
белгiлi … жалғасы
stud.kz
Вильгельм Вундт — Howling Pixel
Вильгельм Вундт — 1832 жылы 16 тамызда Неккарауға жақын Мангейма деген жерде дүниеге келді.
Отбасында төрт бала болды, олардың екеуі ерте жасында қайтыс болған. Вильгельм мен оның үлкен ағасы Людвиг қана қалады. Людвиг Гейдельбергте тұрды, оның тәрбиесімен анасының әпкесі айналысты. Сөйтіп келгенде, Вильгельм жанұясында жалғыз баланың рөлінде қалды. Вундтың әкесі пастор болған, олардың отбасы тату болып саналғанмен әкесі туралы балалық естеліктері онша жақсы болмады.
Оқушылық жылдары.
Екі жыл бойы ол халықтық мектепте оқыды. Білім жағына байланысты Вундтың жанұясында нақты дәстүрлер бар болатын: оның арғы аталары іс жүзінде өз табыстары арқылы ғылымның барлық жақтарынан атағымен жер жарған. Бірақ ең кішкентай Вундт бұл керемет дәстүрді жалғастырмайтыны үйдегілеріне айдан анық көрінді. Ол бос уақытын кітап оқумен емес армандаумен өткізді, соның нәтижесінде бірінші сыныптың эмтиханынан өте алмады. Екінші сыныптан бастап, Вундтың білімі әкесінің көмекшісі – Фридрих Мюллерге тапсырыллды, оған Вильгельм барлық жанымен бауып басып қалды. Жас (священник) уағыздаушыны басқа приходқа ауыстырғанда, балаға алдағы айырылысу өте қиынға түсті. Вундт өзінің «Бастан кешкен және танылған» атты өмірбаянында: «Ол маған анам мен әкемнен де жақын болды. Мен оны сағынғаным соншалық ата-анам онымен мен гимназияға түсуге дейін қалған жылдың барысында да тұруға рұқсат етті». Демалыс күндерді санамағанда, Вильгельм барлық уақытын Фридрихтың үйінде өткізді, сөз жоқ оның педагогикалық қабілеті мол еді. Дегенмен кейінірек Вундттің еске алуына қарағанда оның ықпалының негативті жақтары да болды: программа мен тәрбиенің болмауы, ұстамсыз қиялдауы оны гимназиядағы оқу шарттарына әзірлемеді. Бала кезінде ол өзін жалғыз санады, атақты жазушы болуды армандады. 13 жасында Вундт Брухзаледегі католик гимназиясына түсті. Фридрихтың сабақтарынан кейін, Вундт үшін гимназия «қасірет мектебі» болды. Кішкентай Вильгельманның мектеп бағалары онша жақсы болмады. Гимназияда ол өз сыныптастарынан артта қалып отырды, оның үстіне мұғалімдер де оны күлкі қылды. Бір жылдан соң ата-анасы оны Гейдельбергтегі гимназияға ауыстырды. Онда жаңа достары пайда болды, оқумен айналыса бастады, көне тілдерді – латын, грек, ежелгі еврей тілдерін зерттеп, жалпы алғанда қарқынды түрде жаңа жолға түсті. Біртіндеп Вундт өз қиялдауын бақылай білді және тіпті мектепте оның белсенділігін пайдалана алды, бірақ расында ол оны ешқашан ұнаптпаған. Ол бірақ өзінің ақыл-ойы мен қабілеттілігін 19 жасқа қарай дамытты, енді мектепті бітіріп, университетке түсуге дайын болды. Осы мақсатпен ол 1851 жылы анатом ағасы Фридрих Арнольд жұмыс істейтін университетке Тюбинге келеді. Осында Вильгельм тек бір жыл ғана оқып шығады. Тюбингте ол физиолог болам деп шешім қабылдады, себебі практикалық дәрігер мамандығына қарағанда, оған осы білім аясы оның қызығушылықтары мен талабына келеді деп санады (оған дейін Г.Гельцмгольлцта осылай тұжырымдаған). Бір жылдан кейін Вундт Гейдельбергке көшіп келелді, онда ол үшін жарым жылы университетте білім алады. Алғашқы жылын Вундт анатомия, физиология, физика, химия және практикалық медицинаны зерттеуге арнайды. Бунзен атты химиктің қызықты дәрістері мен тәжірибелік көрсетулерінің ықпалымен Вундт 1853 жылы өзінің алғашқы ғылыми жұмысын орындады. Екінші жылында ол практикалық медицинаға көп көңіл бөле бастайды. Физиологияға ықыласы арта түсті. Тағы бір жылдан кейін Вундт Гейдельбергтегі емдеу мекемесінің ассистенті болады. Осында ол медицина оның кәсібі емес екендігін нақты сезеді.
Психологияғадағы жолдары.
1856 жылдың күзінде Вундт Берлинге «экспериментальды физиология¬ның атасы» саналатын адамның басшылық етуімен физиологияны зерттеу үшін И.Мюллерге аттанады. Онда ол Берлиндегі неміс ғылымы, оңтүстік Германиядағы университеттен ерекшеленетінін байқайды. Гейдельбергтегі ғылым оның академиялық темпераментіне өте қолайлы болатын. Берлинде ол тек керемет ғылым жүйесін ғана емес, сонымен қатар өте мықты ақыл-ойшылдарды кездестірді. И.Мюллерден басқа оған әсер еткен Э.Дюбус-Реймон экспериментальдық зерттеулерге ықыласы мен қызығушылығын тудырды. 1856 жылдың аяғында Вундт Гейдельбергке қайта оралады. Мұнда ол «жүйкені зерттеудегі оның қабынған және бітетін мүшелеріндегі жүйкелерді зерттеу» тақырыбына диссертация қорғап, докторлық дәрежесін алады, және 1857 жылдан 1864 жылдары дәріс оқиды. Дәл осы жылдары Вундт Бон университетінен Гейделльбергке ауысқан Герман фон Гельмгольцтың лаборанты болып жұмыс істейді. Мінездерінің сәйкессіздігіне байланысты араларында ешқашан достық қарым-қатынас орнықпады. Дегенмен олардың әріптестігі 13 жыл бойы 1871 жылы Гельмельц Берлинге көшкенге дейін жалғасты. 1856-1857 жылдары үш мақала жарияланды (таза физиологиялық мазмұнда), ал 1858 жылы өзінің «Бұлшықет қозғалысын зерттеу очерктері» атты алғашқы кітабын шығарды. Бұл уақытта әлі де оның қызығушылығы физиология мәселелеріне қатысты еді, дегенмен психологиялық талпыныстары ұлғая бастаған-ды. 1858 жылы Вундт «Сезіммен қабылдау теориясы бойынша очерктерінің» бірінші бөлімін жариялаған болатын. Очерктері тарау-тараумен төрт жыл бойы жарияланып жүрді. Ал 1862 жылы «Сезіммен қабылдау теоириясына қатысты» атты кітабы толығымен жарияланды. Мұнда Вундт психологияны үш негізгі бағытқа бөлген: эксперименттік, этникалық және ғылыми метафизика. 1863 жылы өте маңызды еңбегі – «Адам мен жануарлардың рухы (жаны) туралы дәрістері» жарық көрді. Оған көптеген экспериментальдық психологияның мәселелеріне кіріспелер енді. Оның талдамасы бірнеше жылдар бойы жүргізілді. Кейіннен Вундті дәрістік жұмыс жалықтырып одан бас тартты. 1864 жылы ол профессор-адъюнкті лауазымына тағайындалып, тағы да 10 жыл Гейдельбергкте қалды. 1867 жылы Вундт «физиологиялық психология» деп аталған ғылым бойынша дәрістік курс оқуды бастады. Оның концепциясының толық мазмұны «Физиологиялық психологияның негіздемелері» атты кітабында баяндалады (2 бөлімнен тұрады 1873-1874 жж.). Вундтың тірі кезінде алты рет қайталанып жарияланып тұрған. Вундт Гейдельбергте 1874 жылға дейін жұмыс істеді. Мұнда оның ғылыми қызығушылықтары нақты орын тапты, және керек бағытты психология болды. Физиологиямен айналысу барысында Вундт психологиямен дербес эксперименталды ғылым ретінде айналысуды ойластырады. 1874 жылы Вундт Цюрихтегі индукциялы философия кафедрасына шақыру алады. Философия табиғи ғылымдарға арқа сүйеу керек деген тұжырыммен Гельмгольц оған кепілдемесін береді. Дегенмен Вундт Цюрихте бар болғаны бір жыл ғана жұмыс істейді.
Лейпциг қаласындағы өмірі.
1875 жылы Вундт Лейпциг университетінде философия профессоры болады; осы сәттен бастап оның тамаша ғылыми қызметінің ең ұзақ және маңызды кезеңі басталады. Сол кезден бастап Лейпциг әлемдік психологияның астанасы саналды, ал университетте Вундт 45 жыл жұмыс істеді. 1879 жылы сараптама жұмыстарына арналған қарапайым құралдармен жабдықталған шағын зертхана ашылды. Сондай-ақ 1879 жыл ғылыми психологияның символды түрде туған күні саналады, өйткені дәл сол кезде Лейпцигте профессор Вильгельм Вундт эксперименталды психологияның әлемдегі тұңғыш зертханасын ашты. Вундт саналы танылатын ішкі тәжірибені талдауға нағыз ғылыми әдісті қолдануға тырысты, оның қарапайым құрылымдарын анықтауға және сипаттауға тырысты. Осылайша, материяның (заттың) атомдарға бөлінетіні сияқты, сана психикалық элементтерге жіктелді. Вундт үшін мұндай элементтер ретінде сезімдер, бейнелер және күйлер танылды. Вундтта күтпеген жағдай болды: зертханаға үлкен қызығушылық танытушылар пайда болды. Вундттың есімі мен оның зертханасының танымал болғаны сонша, Лейпцигке Вундтпен жұмыс істеуге құмартқан студенттер жан-жақтан ағылды. Олардың ішінде кейінірек психология ғылымының дамуына елеулі үлес қосқан бірнеше жас жеткіншектер болды, Құрама Штаттарға оралған соң өз зертханаларын ашқан америкалықтар болды. Вундт зертханасында кейін эксперименталды психологияның дамуында маңызды рөл атқарған қызметкерлер жиналды. Бұлар Германиядан ғана емес (Э.Крепелин, О.Кюльпе, Э.Мейман), сондай-ақ Америкадан (Г.С.Холл, Дж.М.Кэттел) және өзге де елдерден, соның ішінде Ресейден барған ғалымдар болатын. Екі жылдан кейін зертхана Психология институтына айналды. Осылайша, Лейпциг зертханасы қазіргі психологияның дамуына үлкен ықпал етті – ол жаңа эксперименталды орталықтардың құрылуына үлгі болды. Вундттың бұрынғы шәкірттері сондай-ақ Италияда, Ресейде және Жапонияда зертханалар ұйымдастырды. Вундттың шығармаларының көбі орыс тіліне аударылған. Вундттың еңбектеріне тамсанған ресейлік психологтар 1912 жылы Мәскеуде Вундт зертханасының дәл көшірмесі іспеттес зертхана жабдықтады. Тағы бір дәл сондай зертхананы жапон ғалымдары 1920 жылы, Вундт өмірден өткен жылы Токио университеті негізінде құрды, бірақ 60-жылдары бұл зертхана студенттер толқуы кезінде өртеніп кетті. Лейпцигке келген студенттерді ортақ көзқарастар мен мақсаттар біріктірді. XX ғасырдың көптеген психологтарынан айырмашылығы, Вундт олардай жарқын, қызықты оқиғаларға толы өмір сүйрмеген, қарапайым, мәнерлі, жеткілікті деңгейде өмір сүрген. Барынша танымал дәріскер (дәрістерін ол конспектісіз оқыған) болған. Вундттың Лейпцигтегі дәрістері кең танымалдыққа ие болды. Әр дәрісіне дәрісханада 600-ден астам студент жиналған. Алайда соған қоса ол көпшілік алдында сөз сөйлеуді ұнатпаған, ал қандай да бір конгрестерге тіпті қатыспауға тырысқан. Жеке өмірінде Вундт салмақты, өздігінен күн кешетін, сабырлы адам болған, оның әр күні қатаң бекітілген тәртіппен өтіп жатқан (1970 жылы табылған Вундттың әйелі Софидің күнделіктерінде Вундттың жеке өмірі жайлы көптеген жаңа мәліметтер баяндалған). Таңертеңнен Вундт белгілі бірі кітап немесе мақаламен жұмыс істеген, студенттердің жұмыстарын оқып, өз журналын редакциялаған. Түс кезінде ол университетте емтихандарға қатысқан немесе зертханаға барып отырған. Вундттың студенттерінің бірі оның келіп-кетуі 5-10 минуттан аспайтын деп еске алады. Шындығында, өзінің эксперименталды зерттеулеріне қалтықсыз сеніміне қарамастан, «ол өзі зертханада жұмыс істеуге лайық емес еді».
Күнінің екінші жартысында Вундт сейіл құрып, алдағы оқитын дәрісіне (әдетте ол дәрісі күндізгі 4-те басталған) ойша дайындалған. Әр кеш сайын оның отбасында ән айтылып, саясат жөнінде талқыланатын. Отбасының қаржылық жағдайы үйде үй қызметкерлерін ұстауға және жиі қонақтар қабылдауға мүмкіндік берді. Зертхана мен журнал негізін салып, көптеген зерттеушілік жобаларға жетекшілік ете отырып, Вундт философияға да көңіл бөлген. 1880 жылдан бастап 1891 жылға дейінгі аралықта ол этика, логика, философия салалары бойынша еңбектер жазған. 1880-1887 жж. Вундт «Физиологиялық психология негіздерінің» екінші және үшінші басылымдарын дайындады, өз журналына мақалалар жазды. 10 жыл ішінде ол мәдени-тарихи және әлеуметтік психология идеяларын дамытты. Нәтижесінде ол «Халықтар психологиясы» деген атпен 10 томдық еңбегін жазып, бұл еңбегі 1900-1920 жж. жарияланды.
16 тамызТамыздың 16 — Григориан күнтізбесінде жылдың 228-ші күні (кібісе жылдарда 229-шы). Жылдың аяғына 137 күн қалады.
Басқа тілдерде
This page is based on a Wikipedia article written by authors
(here).
Text is available under the CC BY-SA 3.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
howlingpixel.com
Вильгельм Вундт | Психологияғадағы жолдары.
Психологияғадағы жолдары.
1856 жылдың күзінде Вундт Берлинге «экспериментальды физиология¬ның атасы» саналатын адамның басшылық етуімен физиологияны зерттеу үшін И.Мюллерге аттанады. Онда ол Берлиндегі неміс ғылымы, оңтүстік Германиядағы университеттен ерекшеленетінін байқайды. Гейдельбергтегі ғылым оның академиялық темпераментіне өте қолайлы болатын. Берлинде ол тек керемет ғылым жүйесін ғана емес, сонымен қатар өте мықты ақыл-ойшылдарды кездестірді. И.Мюллерден басқа оған әсер еткен Э.Дюбус-Реймон экспериментальдық зерттеулерге ықыласы мен қызығушылығын тудырды. 1856 жылдың аяғында Вундт Гейдельбергке қайта оралады. Мұнда ол «жүйкені зерттеудегі оның қабынған және бітетін мүшелеріндегі жүйкелерді зерттеу» тақырыбына диссертация қорғап, докторлық дәрежесін алады, және 1857 жылдан 1864 жылдары дәріс оқиды. Дәл осы жылдары Вундт Бон университетінен Гейделльбергке ауысқан Герман фон Гельмгольцтың лаборанты болып жұмыс істейді. Мінездерінің сәйкессіздігіне байланысты араларында ешқашан достық қарым-қатынас орнықпады. Дегенмен олардың әріптестігі 13 жыл бойы 1871 жылы Гельмельц Берлинге көшкенге дейін жалғасты. 1856-1857 жылдары үш мақала жарияланды (таза физиологиялық мазмұнда), ал 1858 жылы өзінің «Бұлшықет қозғалысын зерттеу очерктері» атты алғашқы кітабын шығарды. Бұл уақытта әлі де оның қызығушылығы физиология мәселелеріне қатысты еді, дегенмен психологиялық талпыныстары ұлғая бастаған-ды. 1858 жылы Вундт «Сезіммен қабылдау теориясы бойынша очерктерінің» бірінші бөлімін жариялаған болатын. Очерктері тарау-тараумен төрт жыл бойы жарияланып жүрді. Ал 1862 жылы «Сезіммен қабылдау теоириясына қатысты» атты кітабы толығымен жарияланды. Мұнда Вундт психологияны үш негізгі бағытқа бөлген: эксперименттік, этникалық және ғылыми метафизика. 1863 жылы өте маңызды еңбегі – «Адам мен жануарлардың рухы (жаны) туралы дәрістері» жарық көрді. Оған көптеген экспериментальдық психологияның мәселелеріне кіріспелер енді. Оның талдамасы бірнеше жылдар бойы жүргізілді. Кейіннен Вундті дәрістік жұмыс жалықтырып одан бас тартты. 1864 жылы ол профессор-адъюнкті лауазымына тағайындалып, тағы да 10 жыл Гейдельбергкте қалды. 1867 жылы Вундт «физиологиялық психология» деп аталған ғылым бойынша дәрістік курс оқуды бастады. Оның концепциясының толық мазмұны «Физиологиялық психологияның негіздемелері» атты кітабында баяндалады (2 бөлімнен тұрады 1873-1874 жж.). Вундтың тірі кезінде алты рет қайталанып жарияланып тұрған. Вундт Гейдельбергте 1874 жылға дейін жұмыс істеді. Мұнда оның ғылыми қызығушылықтары нақты орын тапты, және керек бағытты психология болды. Физиологиямен айналысу барысында Вундт психологиямен дербес эксперименталды ғылым ретінде айналысуды ойластырады. 1874 жылы Вундт Цюрихтегі индукциялы философия кафедрасына шақыру алады. Философия табиғи ғылымдарға арқа сүйеу керек деген тұжырыммен Гельмгольц оған кепілдемесін береді. Дегенмен Вундт Цюрихте бар болғаны бір жыл ғана жұмыс істейді.
www.wikiplanet.click
| Вильгельм Максимилиан Вундт | |
|---|---|
| нем. Wilhelm Maximilian Wundt | |
| Имя при рождении | нем. Wilhelm Maximilian Wundt |
| Дата рождения | 16 августа 1832(1832-08-16)[1][2][…] |
| Место рождения | Некарау, ныне Мангейм, Королевство Вюртемберг |
| Дата смерти | 31 августа 1920(1920-08-31)[4][1][…](88 лет) |
| Место смерти |
|
| Страна |
|
| Научная сфера | психология, физиология |
| Место работы | Гейдельбергский университет, Лейпцигский университет |
| Альма-матер | Тюбингенский, Берлинский и Гейдельбергский университеты |
| Учёная степень | докторская степень[d] (1856) |
| Научный руководитель | Г. Л. Ф. Гельмгольц |
| Известные ученики | В. М. Бехтерев, Владислав Витвицкий, C. Казанджиев, И. П. Павлов, В. С. Серебреников |
| Известен как | создатель экспериментальной психологии |
| Награды и премии | |
| Медиафайлы на Викискладе | |
www.know.cf
Вундт, Вильгельм — Howling Pixel
Вильге́льм Максимилиа́н Вундт (нем. Wilhelm Maximilian Wundt; 16 августа 1832, Некарау, ныне в составе Мангейма, Королевство Вюртемберг — 31 августа 1920, Лейпциг, Германия) — немецкий врач, физиолог и психолог. В области психологии использовал экспериментальную психологию[5]. Менее известен как основная фигура в социальной психологии, однако, последние годы жизни Вундта прошли под знаком психологии народов (нем. Völkerpsychologie), которую он понимал как учение о социальной основе высшей ментальной деятельности.
| Вильгельм Максимилиан Вундт | |
|---|---|
| нем. Wilhelm Maximilian Wundt | |
| Имя при рождении | нем. Wilhelm Maximilian Wundt |
| Место рождения | Некарау, ныне Мангейм, Королевство Вюртемберг |
| Место смерти | |
| Страна | |
| Научная сфера | психология, физиология |
| Место работы | Гейдельбергский университет, Лейпцигский университет |
| Альма-матер | Тюбингенский, Берлинский и Гейдельбергский университеты |
| Учёная степень | докторская степень (1856) |
| Научный руководитель | Г. Л. Ф. Гельмгольц |
| Известные ученики | В. М. Бехтерев, Владислав Витвицкий, C. Казанджиев, И. П. Павлов, В. С. Серебреников |
| Известен как | создатель экспериментальной психологии |
| Награды и премии | |
Биография
Ранние годы
Вундт родился в семье лютеранского пастора, окончил школу в 1851 году и до 1856 года обучался в Тюбингенском, Берлинском и Гейдельбергском университетах[6][7]. На последнем году учёбы в Гейдельберге Вундт был практически при смерти от серьёзного заболевания. После получения диплома по медицине в Гейдельберге Вундт короткое время учится у Иоганна Мюллера и вскоре становится сотрудником университета — ассистентом выдающегося физика и физиолога Германа фон Гельмгольца, с 1858 по 1864 гг. В это время он пишет работу Статьи по теории чувственного восприятия (1858—1862). Также в Гейдельберге Вундт женится на Софи Мау.
В этот период Вундт начинает читать первый в мире курс по научной психологии, постоянно подчёркивая в нём использование экспериментальных методов, взятых из естественных наук. В своём курсе он подчёркивает физиологическую связь между мозгом и разумом. Знания и опыт Вундта в физиологии имели огромное значение для становления новой науки — психологии. Его лекции были опубликованы в виде книги Лекции о разуме человека и животных в 1863 г. В 1864 Вундт получает место доцента в Гейдельберге.
Вундт начинает работу, которая привела его к публикации в 1874 г. одной из самых важных работ в истории психологии, книги «Принципы физиологической психологии». Принципы строят психологию как исследование непосредственного опыта сознания, включая чувства, эмоции, волевые акты и идеи, с помощью метода интроспекции, или самонаблюдения.
Годы в Лейпциге
В 1875 году Вундт стал ординарным профессором философии в Лейпцигском университете, а через четыре года основал первую в мире психологическую лабораторию, в скором времени преобразованную в институт экспериментальной психологии[8]. Позже студенты Вундта основали психологические лаборатории в Университете Пенсильвании, Колумбийском университете и других.
Вундт жил в Лейпциге до самой смерти и был научным руководителем у 186 студентов, защитивших докторские диссертации по различным научным дисциплинам. В числе его учеников был Иван Павлов.
В последние годы жизни Вундт фокусировался на социальной и культурной психологии, и до самой смерти писал фундаментальный 10-томный труд «Психологию народов»[9].
Научное наследие Вундта колоссально по объёму и составляет около 54000 страниц[10] в виде книг и статей. Некоторые особо выдающиеся его работы: Лекции о психологии человека и животных, Эссе, Этика: исследование фактов и законов моральной жизни, Гипнотизм и внушение (1892) и Введение в психологию.
Концепции Вундта в психологии
Вундт пытался понять человеческий разум, изучая составные части человеческого сознания, также как при изучении сложного химического вещества его разбивают на составные элементы. Таким образом, Вундт представлял психологию наукой, схожей с физикой и химией, в которой сознание есть набор разделяемых и опознаваемых частей. Эти идеи Вундта были развиты Эдвардом Титченером, бывшим одно время студентом Вундта. Титченер развил систему Вундта, его идеи легли в основу концепции структурализма в психологии. Структурализм не смог конкурировать в англо-американском научном сообществе с более естественным для американской науки функционализмом, созданным на основе идей Уильяма Джемса, и в настоящее время распространён, в основном, в европейской науке.
Хотя Вундт полагался в своих исследованиях на научный и физиологический методы, он часто использовал и метод интроспекции, который сегодня не рассматривается как научный, так как он не является эмпирическим и не дает воспроизводимые результаты.
Наследие Вундта
Вильгельма Вундта часто называют одним из отцов современной психологии. Несколько его работ, например, «Принципы физиологической психологии», являются классическими и фундаментальными трудами в области психологии. Но, со временем, психологическая наука ушла далеко вперед и влияние результатов Вундта на современные исследования ставится под сомнение многими экспертами.
Вундт работал в огромном количестве областей знания, он публиковал работы по философии, психологии, физике, физиологии. Необъятность его печатного наследия за продолжительную 65-летнюю научную карьеру такова, что даже трудно построить единую картину его деятельности.[11] Несомненно, однако, Вундт был верным поклонником фундаментализма, неустанно работая над построением непротиворечивой и единой картины естественного мира, понимаемого с точки зрения атомизма.[11]
В астрономии
В честь Вильгельма Вундта назван астероид (635) Вундция, открытый в 1907 году.
Переводы сочинений Вундта на русский язык
Примечания
- ↑ 1 2 идентификатор BNF: платформа открытых данных — 2011.
- ↑ 1 2 Комитет исторических и научных работ — 1834.
- ↑ Encyclopædia Britannica
- ↑ 1 2 Вундт Вильгельм // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 50 psychology classics: who we are … — Google Books
- ↑ (нем.) Georg Lamberti: Wilhelm Maximilian Wundt 1832–1920. Leben, Werk und Persönlichkeit in Bildern und Texten. Deutscher Psychologen Verlag, Berlin 1995, ISBN 3-925559-83-3.
- ↑ (нем.) Wolfram Meischner, Erhard Eschler: Wilhelm Wundt, 1979, S. 27.
- ↑ Борисова И. В. ВУНДТ // Новая философская энциклопедия. Том первый. М., 2000. ISBN 5-244-00961-3. Интернет-версия статьи
- ↑ Зборовский Г. Е. История социологии: Учебник. — М.: Гардарики, 2004. — с. 101
- ↑ Bringmann & Balk, 1992
- ↑ 1 2 Wilhelm Maximilian Wundt (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
Литература
Ссылки
Величковский, Борис МитрофановичБори́с Митрофа́нович Величко́вский (р. 26 июня 1947, Ногинск, Московская область) — советский и российский психолог, специалист в области фундаментальных и прикладных исследований познавательных процессов, один из основателей междисциплинарных когнитивных исследований в России и за рубежом. Доктор психологических наук, doctor rerum naturalium, член-корреспондент РАН с 29 мая 2008 года по Отделению нанотехнологий и информационных технологий. Один из авторов «Большой Российской энциклопедии».
Манифест девяносто трёх«Манифест девяносто трёх» — открытое письмо девяносто трёх немецких интеллектуалов в защиту действий Германии в начинающейся Первой мировой войне. Манифест был опубликован 4 октября 1914 года под заголовком «К культурному миру» (нем. An Die Kulturwelt) во всех крупных немецких газетах.
Московское психологическое обществоПсихологическое общество, состоящее при Императорском Московском университете (Московское психологическое общество; МПО) — первое в России профессиональное объединение философов и психологов, существовавшее в период с 1885 по 1922 год. Воссоздано в 1957 году как отделение Общества психологов СССР, а с 1994 года как отделение Российского психологического общества.
Российское психологическое обществоРоссийское психологическое общество (РПО) — крупнейшая научная и профессиональная организация психологов в Российской Федерации. Является преемником Общества психологов СССР (1957—1994) и Психологического общества, состоящего при Императорском Московском университете (1885—1922).
На других языках
This page is based on a Wikipedia article written by authors
(here).
Text is available under the CC BY-SA 3.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
howlingpixel.com
Вундт, Вильгельм — Википедия
| Вильгельм Максимилиан Вундт | |
| нем. Wilhelm Maximilian Wundt | |
| Имя при рождении | нем. Wilhelm Maximilian Wundt |
|---|---|
| Дата рождения | 16 августа 1832(1832-08-16)[1][2][…] |
| Место рождения | Некарау, ныне Мангейм, Королевство Вюртемберг |
| Дата смерти | 31 августа 1920(1920-08-31)[4][1][…](88 лет) |
| Место смерти | |
| Страна | |
| Научная сфера | психология, физиология |
| Место работы | Гейдельбергский университет, Лейпцигский университет |
| Альма-матер | Тюбингенский, Берлинский и Гейдельбергский университеты |
| Учёная степень | докторская степень[d] (1856) и хабилитация (1857) |
| Научный руководитель | Г. Л. Ф. Гельмгольц |
| Известные ученики | В. М. Бехтерев, Владислав Витвицкий, И. П. Павлов, В. С. Серебреников |
| Известен как | создатель экспериментальной психологии |
| Награды и премии | |
| Вильгельм Максимилиан Вундт на Викискладе | |
Вильге́льм Максимилиа́н Вундт (нем. Wilhelm Maximilian Wundt; 16 августа 1832, Некарау, ныне в составе Мангейма, Королевство Вюртемберг — 31 августа 1920, Лейпциг, Германия) — немецкий врач, физиолог и психолог. В области психологии использовал экспериментальной психологии[5]. Менее известен как основная фигура в социальной психологии, однако, последние годы жизни Вундта прошли под знаком психологии народов (нем. Völkerpsychologie), которую он понимал как учение о социальной основе высшей ментальной деятельности.
Биография
Ранние годы
Вундт родился в семье лютеранского пастора, окончил школу в 1851 году и до 1856 года обучался в Тюбингенском, Берлинском и Гейдельбергском университетах. На последнем году учёбы в Гейдельберге Вундт был практически при смерти от серьёзного заболевания. После получения диплома по медицине в Гейдельберге Вундт короткое время учится у Иоганна Мюллера и вскоре становится сотрудником университета — ассистентом выдающегося физика и физиолога Германа фон Гельмгольца, с 1858 по 1864 гг. В это время он пишет работу Статьи по теории чувственного восприятия (1858—1862). Также в Гейдельберге Вундт женится на Софи Мау.
В этот период Вундт начинает читать первый в мире курс по научной психологии, постоянно подчёркивая в нём использование экспериментальных методов, взятых из естественных наук. В своём курсе он подчёркивает физиологическую связь между мозгом и разумом. Знания и опыт Вундта в физиологии имели огромное значение для становления новой науки — психологии. Его лекции были опубликованы в виде книги Лекции о разуме человека и животных в 1863 г. В 1864 Вундт получает место доцента в Гейдельберге.
Вундт начинает работу, которая привела его к публикации в 1874 г. одной из самых важных работ в истории психологии, книги «Принципы физиологической психологии». Принципы строят психологию как исследование непосредственного опыта сознания, включая чувства, эмоции, волевые акты и идеи, с помощью метода интроспекции, или самонаблюдения.
Годы в Лейпциге
В 1875 году Вундт стал ординарным профессором философии в Лейпцигском университете, а через четыре года основал первую в мире психологическую лабораторию, в скором времени преобразованную в институт экспериментальной психологии[6]. Позже студенты Вундта основали психологические лаборатории в Университете Пенсильвании, Колумбийском университете и других.
Вундт жил в Лейпциге до самой смерти и был научным руководителем у 186 студентов, защитивших докторские диссертации по различным научным дисциплинам. В числе его учеников был Иван Павлов.
В последние годы жизни Вундт фокусировался на социальной и культурной психологии, и до самой смерти писал фундаментальный 10-томный труд «Психологию народов»[7].
Научное наследие Вундта колоссально по объёму и составляет около 54000 страниц[8] в виде книг и статей. Некоторые особо выдающиеся его работы: Лекции о психологии человека и животных, Эссе, Этика: исследование фактов и законов моральной жизни, Гипнотизм и внушение (1892) и Введение в психологию.
Видео по теме
Концепции Вундта в психологии
Вундт пытался понять человеческий разум, изучая составные части человеческого сознания, также как при изучении сложного химического вещества его разбивают на составные элементы. Таким образом, Вундт представлял психологию наукой, схожей с физикой и химией, в которой сознание есть набор разделяемых и опознаваемых частей. Эти идеи Вундта были развиты Эдвардом Титченером, бывшим одно время студентом Вундта. Титченер развил систему Вундта, его идеи легли в основу концепции структурализма в психологии. Структурализм не смог конкурировать в англо-американском научном сообществе с более естественным для американской науки функционализмом, созданным на основе идей Уильяма Джемса, и в настоящее время распространён, в основном, в европейской науке.
Хотя Вундт полагался в своих исследованиях на научный и физиологический методы, он часто использовал и метод интроспекции, который сегодня не рассматривается как научный, так как он не является эмпирическим и не дает воспроизводимые результаты.
Наследие Вундта
Вильгельма Вундта часто называют одним из отцов современной психологии. Несколько его работ, например, «Принципы физиологической психологии», являются классическими и фундаментальными трудами в области психологии. Но, со временем, психологическая наука ушла далеко вперед и влияние результатов Вундта на современные исследования ставится под сомнение многими экспертами.
Вундт работал в огромном количестве областей знания, он публиковал работы по философии, психологии, физике, физиологии. Необъятность его печатного наследия за продолжительную 65-летнюю научную карьеру такова, что даже трудно построить единую картину его деятельности.[9] Несомненно, однако, Вундт был верным поклонником фундаментализма, неустанно работая над построением непротиворечивой и единой картины естественного мира, понимаемого с точки зрения атомизма.[9]
В астрономии
В честь Вильгельма Вундта назван астероид (635) Вундция, открытый в 1907 году.
Переводы сочинений Вундта на русский язык
Примечания
Литература
Ссылки
wiki2.red